Lamlendig

“Hallo?”

“Hi Carbière. Alles goed? De vp heeft je nodig. Kan je binnen een half uur op het kabinet zijn?” Ik stootte een keelklank uit die voor een ‘ja’ moest doorgaan en keek vanonder mijn lakens met rooddoorlopen ogen en een bonkend hoofd naar de klok. Zaterdagochtend, zeven uur! Het was de week na de inauguratie van president Bouterse en vicepresident Ameerali. Ik ken de vp vanaf de tijd dat hij vz was van de Kamer van Koophandel en Fabrieken (KKF). Een harde en energieke werker en een ondernemer pur sang.

“Jeetje, wat doe je me aan? Nu moet ik dus alleen maar positief en aardig gaan schrijven over de regering?” grapte ik toen we elkaar spraken vlak voordat bekend werd dat hij kandidaat was gesteld.
“Zeur niet Carbière, jij blijft gewoon lekker je ding doen!”

Die bewuste zaterdagochtend was er een brainstormsessie met de leden van zijn kabinet. Terwijl mijn dochter gezellig bij “oom Robert, de vieze president” op schoot zat en aan zijn baard zat te plukken, mocht ik ongezouten mijn mening geven over zaken regarderende mijn professie en actuele zaken in het land. Ondanks het vroege tijdstip bruiste het van de activiteit en heerste er een sfeer van aanpakken. Ik heb totaal geen geloof en vertrouwen in welke politicus of politieke partij dan ook, maar ik sta wel als een blok achter Ameerali. De eerste weken vond er op zijn kabinet een ware slachting plaats. Alle ambtenaren met een zeven-even mentaliteit of die niet flexibel waren en het hoge werktempo van de vp niet konden bijbenen werden overgeplaatst en vervangen door jonge mensen met een frisse geest. Knelpunten werden geïdentificeerd. Werkgroepen met capabele mensen werden ingesteld. Een jarenlange achterstand aan vergunningsaanvragen en overige nog te tekenen stukken en documenten werd in een recordtempo weggewerkt. Openheid en transparantie was het adagium. Voordat Ameerali voorzitter werd van de KKF, was het een obscuur clubje welke onder zijn bewind werd getransformeerd tot een dynamische en open organisatie. Ik hoopte dat hij hetzelfde voor elkaar zou krijgen met de N.V. Suriname.

Helaas raakte hij al snel verstrikt in de stroperige en onzichtbare hand die het land al decennialang in de greep lijkt te hebben. Partijpolitiek, grote ego’s, lange tenen, driedubbele agenda’s, binnenkamertjespolitiek, bureaucratie en ga nog maar even door. Ameerali is het type ruwe bolster, blanke pit en hij schiet je zijn mening onverbloemd tussen de ogen. En tja, daar maak je in Suriname niet veel vrienden mee.

Dan is er een ander probleem waar ik vorige week persoonlijk mee werd geconfronteerd. Voor één van mijn nieuwe bedrijven ben ik op zoek naar personeel. Ik kwam in contact met een flinke, jongeman van midden twintig die als schoonmaker werkte in een ziekenhuis. Ik bood hem een leuke functie aan, een goed salaris, een training in het buitenland en alle medische voorzieningen. Uiteraard moest hij dan wel ontslag nemen bij het ziekenhuis. Met een blik alsof ik hem een oneerbaar voorstel deed keek hij mij vol afschuw aan! Hij was ambtenaar. Alle voorzieningen had hij, later een pensioen en hij kon iedere dag vroeg naar huis. Hoe kon ik zo naïef zijn te denken dat hij ooit ontslag zou nemen bij lanti om hard te moeten gaan werken voor een bedrijf?!

Ondanks de inmiddels vrijwel grijs geworden bos haar op zijn hoofd, heeft de vp nog steeds zijn kenmerkende grijns op het gelaat en kwijt hij zich nog vol energie van zijn taak. Maar als ondernemer in hart en nieren weet hij dat elke onderneming staat en valt met goed personeel. De president heeft jaren geleden eens gezegd dat, wanneer hij weer aan de macht zou komen, hij Suriname zou omtoveren tot het Singapore van Zuid-Amerika. Echter wanneer de overheid toelaat dat jonge en krachtige mensen zoals het eerdergenoemde lamlendige heerschap er liever voor kiezen tot hun pensioen bij lanti te lanterfanten, dan zullen wij over enkele jaren het Haïti van Zuid-Amerika zijn en is de N.V. Suriname in no-time failliet.

Objectief

Lang geleden toen ik mijn eerste schreden zette op het pad van de journalistiek kreeg ik van mijn toenmalige hoofdredacteur twee belangrijke lessen mee. De eerste was kill your darlings. Beginnende en slechte journalisten zijn vaak zo zelfingenomen met zichzelf dat hun stukken vol hoogdravende en quasi-intellectuele zinnen staan om erudiet en ontwikkeld bij de lezer over te komen. Het gaat om de tekst en de boodschap. Jij als journalist bent totaal niet relevant. Het deleten van al die wollige tekst en imponerende zinsconstructies en aanhalingen zal je stuk beter leesbaar maken en de boodschap beter overbrengen. Kill your darlings dus. Neem van mij aan dat wanneer je een uur aan een mooie zin hebt zitten sleutelen en je komt tot het besef dat de zin geen significante waarde heeft en je deze dus moet deleten, de term kill your darlings geen overdreven benaming is.

Dan de tweede belangrijke les. Objectiviteit in de journalistiek is flauwekul en bestaat niet. Elke keuze die de mens maakt, elke zin die de mens spreekt komt voort uit een bepaald denkpatroon welke is gevormd door opvoeding, levenservaring, levensvisie, geloof, maatschappelijke positie, ideologie en ga zo maar door. Ook als journalist schrijf je vanuit een bepaalde invalshoek of gedachtegang en dus subjectief. Er bestaan echter wel gradaties in subjectiviteit. Als president Bouterse een brandend weeshuis binnen zou rennen en er met tien baby’tjes op zijn arm uit zou komen, zouden sommige journalisten beweren dat hij de brand vermoedelijk zelf heeft aangestoken of zouden de jaren 80 er in wat voor vorm dan ook bij worden gesleept. In hun ogen kan Bouterse niets goeds doen en zullen ze aan elke situatie een draai geven om hem middels de pen aan het hout te kunnen nagelen. Ik geloof echter in een vorm van subjectiviteit waarbij je hard en scherp moet zijn, maar ook fair. Hoe vooringenomen je ook bent of hoe verwerpelijk je de persoon die je interviewt ook mag vinden, je moet professioneel genoeg zijn om hem ook zijn kant van het verhaal te laten vertellen en ook zijn eventuele verworvenheden of verdiensten eerlijk te vermelden.

De Surinaamse Vereniging van Journalisten heeft aangegeven niet op de uitnodiging te zijn ingegaan met betrekking tot de Amnestiewet discussie aangezien zij neutraal wil zijn en haar objectiviteit wil bewaren. Dat is prijzenswaardig. Journalisten zijn als vliegen die soms moeten neerdalen op de grote mesthoop van de politiek. We moeten ons echter niet laten besmeuren of voor één of ander politiek karretje laten spannen.

Ik zit momenteel in een hotelkamer in Las Vegas mijn column te schrijven. Terwijl ik in een wereld van illusies, klatergoud en plastic grandeur zit, begint over een paar uur de stille tocht in Suriname tegen de Amnestiewet. Veel vrienden lopen mee en er bekruipt me een onrustig gevoel. Deze column verschijnt “the morning after” en ik hoop dat alles dan rustig is verlopen zonder onlusten. Ik denk aan mijn collega’s van de SVJ. Als organisatie zullen ze niet meelopen, maar in hun hoedanigheid als journalist zullen ze verslag doen van de tocht. Volgens eigen zeggen objectief. Ik vraag me echter af hoe je als zelfrespecterende journalist geheel objectief kan zijn wanneer er zich vijf journalisten onder de 8 decemberslachtoffers bevinden?

Gedelete vriendschap

Een paar levens geleden volgde ik met een paar andere jonge managementtrainees een cursus etiquette. Een belangrijk onderdeel van de cursus was de keuze van het gespreksonderwerp tijdens een zakenlunch. Seks is taboe. Jouw escapades met vrouwen der horizontale geneugten zullen waarschijnlijk niet in goede aarde vallen bij een keurige huisvader. Hetzelfde geldt voor religie. Als jij je gram zit te spuien over het kindermisbruik binnen de katholieke kerk en je voorstelt de kerk als zijnde een pedofielennetwerk te sluiten, kan dit ook je kansen op een lucratief contract ruïneren als de klant een devoot katholiek is die iedere week in de kerk op zijn knieën met tranen in de ogen het Kyrie Eleison zit te zingen. De absolute afrader is politiek. Hoe emotioneel beladen dit onderwerp is, hebben we de afgelopen week met de amnestiediscussie kunnen ervaren. Het flinterdun korstje dat de afgelopen jaren over de 8 december wond was gegroeid, is bruut weggekrabd en de etter vloeit weer rijkelijk door de maatschappij.

De 8 Decembermoorden werden meestal rond de verkiezingen afgestoft en gebruikt als politieke speelbal. Enkel door de inzet van de nabestaanden is de verjaring van de moorden gestuit en uiteindelijk is een proces begonnen. Daarmee is de zaak uit handen van de politiek genomen en het is terechtgekomen op de plek waar het thuishoort, de groene tafel. Vanwege de lafheid en geveinsde amnesie van veel verdachten is het maar de vraag of de waarheid naar boven zal komen. Feit is wel, dat er de afgelopen dagen klaarblijkelijk zaken naar boven zijn gekomen die enkele van de verdachten zeer zenuwachtig hebben gemaakt.

Ik geloof niet in het mythologiseren van de 15 slachtoffers van 8 december. Ieder jaar worden ze meer en meer wonderbaarlijke en heroïsche daden toegedicht en worden de mannen bijna heilig verklaard. Wat de moorden voor mij juist zo verschrikkelijk maakt, is dat de meesten van hen juist normale vaders, broers en zonen waren zoals eenieder die heeft. Datgene wat hen echter onderscheidde, is dat zij de moed hadden om kritisch te zijn en te vechten voor waar zij in geloofden. Dit vechten deden zij niet door naar wapens te grijpen of aanslagen te beramen zoals Cliff Limburg, de endeldarm van de regering, jongeren via de radio probeert wijs te maken. Het enige wapen dat mijn oom Bram Behr hanteerde was zijn pen. Dat deed hij zeer bedreven door misstanden zoals corruptie, wanbeleid en zelfs moord door het toenmalige militaire bewind aan de kaak te stellen. Zijn kritische pen heeft hem het leven gekost. Hetzelfde geldt voor de anderen. Journalisten, juristen, decanen die hun werk goed deden en hun hart op de juiste plaats hadden. Na midden in de nacht uit hun huis te zijn gesleept, zijn de mannen alvorens te zijn gemarteld en vernederd in een orgie van geweld afgeslacht. Het verhaaltje van op de vlucht neergeschoten is dankzij het forensisch onderzoek al onderuitgehaald. De onzinnige verhalen die nu worden verteld over gewapend verzet zijn wederom laffe pogingen om de moordpartij goed te praten en naïeve jongeren en goedgelovigen zand in de ogen te strooien. Wee degene die poogt wat krom is, recht te praten.

Net als dertig jaar geleden zijn de afgelopen week veel vriendschappen verbroken. Ook ik heb onder andere op Facebook een paar mensen gedelete. Ik verwacht van vrienden niet alleen gezond verstand, maar ook bepaalde morele waarden en ethiek. De discussie rond de Decembermoorden heeft niets met politiek te maken, maar is een discussie over goed en kwaad. Iemand die de moorden om wat voor redenen dan ook probeert goed te praten, kan onmogelijk tot mijn vriendenkring behoren. Familie krijg je, maar vrienden kan je kiezen. En indien nodig gelukkig ook weer deleten.

Amnestie

Ik vrees dat ik mijn verontschuldigingen moet aanbieden aan couppleger en medeverdachte in het 8 decemberproces, Ruben Rozendaal. Ik had reikhalzend uitgekeken naar het aangekondigde interview dat de Parbode met hem had in de hoop dat er schokkende onthullingen en details naar buiten zouden komen. In plaats daarvan kwam er een beeld naar voren van iemand die in de jaren tachtig samen met zijn medecoupplegers flink wat geld en bezittingen had vergaard en met de rest van De groep van 16 als koningen regeerden en van het leven genoten.

“Ik was vrij. Ik was een player. Vrouwen waren en zijn mijn hobby!” aldus Rozendaal in het interview. Dertien kinderen bij zeven vrouwen is het bewijs dat hij zijn hobby serieus nam. Dankzij zijn band met Bouterse verkreeg Rozendaal grond en kapitaal en kocht hij bedrijven.

Het onderhouden van dertien kinderen en daarnaast ook nog een dure hobby als het verzamelen van vrouwen hakt er financieel behoorlijk in. En aangezien je zakelijk inzicht niet kan verkrijgen met de loop van een Uzi zat Rozendaal al spoedig financieel aan de grond. Nu hij moet rondkomen van een miserabele uitkering van een paar honderd Surinaamse dollars en op de koop toe ook nog een nierpatiënt is, schijnt plotseling zijn geweten te gaan knagen. Hij voelt zich in de steek gelaten door zijn voormalige strijdmakkers. Eerdere getuigenverklaringen van zijn kant trekt hij in en plots richt hij zijn pijlen op Bouterse. Deze zou volgens Rozendaal wel degelijk aanwezig zijn geweest in het fort terwijl er al stapels lijken lagen. Ook zou Bouterse hem recentelijk hebben benaderd en beloftes hebben gedaan als hij zijn mond zou houden.

Het kwam bij mij allemaal een beetje ongeloofwaardig over en het klonk als de woorden van een verbitterd man die het niet kan uitstaan dat zijn voormalige strijdmakkers hem berooid hebben achtergelaten en hem niet laten mee eten van de koek. Totdat maandagavond laat het nieuws binnenkwam van het indienen van het voorstel ter aanpassing van de amnestiewet. Er zal amnestie worden verleend voor alle betrokkenen rond de gebeurtenissen van 8 december 1982. Totale verbijstering en een schok voor eenieder met ook maar een greintje moreel besef in het lijf. Goed, je hoeft niet bepaald een helder licht te zijn om te beseffen dat er na een eventuele veroordeling van de rechtbank er één of andere gratieregeling zou komen. Maar er is nog niet eens een uitspraak en nu komt men al paniekerig met een amnestieregeling.

Volgens de indieners is er maatschappelijke rust nodig om de ontwikkeling van het land ter harte te nemen. Dit is als een slaaptabletje geven aan een kankerpatiënt en vervolgens een schattig Dorapleistertje plakken op de tumor. Zolang die tumor in het land niet op een goede manier is behandeld gaat er nooit sprake zijn van rust.

Dan dit argument. De jongeren die totaal niets hebben meegemaakt van die donkere dagen zijn nu volwassen en weten niets van die periode en je moet ze niet belasten met het verleden. Pardon? Wanneer deze Surinaamse jongeren niet de moeite nemen zich te verdiepen in een gebeurtenis die al ruim dertig jaar als een donkere schaduw over het land hangt en niet over het vermogen beschikken te beseffen wat goed of slecht is, dan is die eerdergenoemde tumor klaarblijkelijk volledig uitgezaaid in onze maatschappij en is het land verdoemd en kan ik stoppen met schrijven.

De enige verklaring die ik voor deze paniekreactie kan geven is dat Rozendaal in de herfst van zijn leven toch oprecht is in zijn streven de waarheid aan het licht te brengen. Nu maar hopen dat hij spoedig zijn verhaal doet alvorens hij besluit een einde aan zijn leven te maken door zichzelf aan zijn jockey op te hangen.

http://www.eenvandaag.nl/buitenland/40116/amnestie_voor_bouterse

Open brief aan de president

Beste president,

U heeft vaak gezegd dat u een man van het volk bent en dat al die poeha en gewichtigheid die bij uw functie hoort wat u betreft niet hoeft. Prima, dan kan ik de officiële Zijne Excellentie aanhef achterwege laten en gelijk met de deur in huis vallen. De taak van een columnist is om emoties los te maken en mensen tot denken aan te zetten. Hij is te vergelijken met de nar aan een middeleeuws hof. Daar waar elk ander zijn hoofd op het hakblok kwijt zou raken als hij de waarheid sprak of iets zei wat de koning niet zinde, was het aan de nar om met een kwinkslag datgene te zeggen wat gezegd moest worden.

In het verleden heb ik een paar columns geschreven waarin ik u op de korrel nam. Soms met een knipoog en mijn pen gedoopt in honing. Soms met een gefronste blik en mijn pen gedoopt in azijn. Het bezorgde mijn familie regelmatig slapeloze nachten. Niet geheel ten onrechte natuurlijk aangezien de laatste ontmoeting tussen u en mijn oom Bram Behr de familie nog vers voor ogen staat en omdat uw eigen hofnar Cliff Limburg een paar onaardige dingen over mij op de radio had gezegd. Maar, als je als columnist klappen uitdeelt, moet je niet zeuren als je klappen terugkrijgt. Laat ik me haasten om erbij te zeggen, het laatste natuurlijk in figuurlijke zin, want sommige van uw ston futu aanhangers gaan wel erg ver om u te verdedigen. Maar ik dwaal af.

De reden waarom ik mij tot u richt is omdat ik uw hulp nodig heb. Een collega columnist van mij, Emilio Palacio, is door een collega van u, President Rafael Correa van Ecuador, veroordeeld tot drie jaar gevangenisstraf en een boete van rond de vijftig miljoen Amerikaanse dollar, vanwege zijn kritische columns. U zult het met mij eens zijn dat dit natuurlijk te zot voor woorden is.

Onlangs was u vanwege de Celac summit op bezoek bij uw goede vriend Hugo Chavez. Zowel Ecuador als Suriname zijn lid van deze organisatie. Bij deze doe ik dan ook een beroep op u om uw collega Correa te bellen en hem duidelijk te maken dat het bedreigen van columnisten en journalisten zoooooo jaren tachtig is en echt niet meer van deze tijd. Wellicht dat u als voorzitter het gewicht van de Caricom in de strijd kunt gooien. “Luister Correa! Ben je helemaal besodemieterd? Deze rotzooi pikken wij als Caricom niet! Dus als de zaak tegen Emilio niet binnen een week is ingetrokken, trekt de Caricom zich terug uit de Celac en kunnen jullie stelletje Spaans ratelende retrodictators de boom in!” Iets van gelijke strekking, de invulling laat ik verder aan u over.

Naar sceptici, die menen dat u met uw verleden en met uw recente uitspraken naar de pers de actie van uw collega alleen maar toejuicht, wapper ik de gelekte brief van Klinker onder de neus waar hij u beschreef als “iemand die in begin jaren tachtig niets anders kon dan schieten op problemen, nu -rijper en wijzer en zeker ook schuldbewust- problemen met politieke instrumenten aanpakt.” Kijk, dat stemt hoopvol. Beste president, wanneer het u lukt om mijn collega te vrijwaren van vervolging beloof ik een dagje uw persoonlijke nar te komen spelen en een maand lang alleen maar lovende en lieve columns over u te schrijven.

Een hartelijke groet van uw toegenegen onderdaan,
Henry Carbière Falls

Kus des doods

Vorige week heeft een NDP-topper openlijk toegegeven dat Cliff Limburg zijn werk goed heeft gedaan en daarvoor als beloning woordvoerder van Bouterse zal worden. Voor iedere serieuze, zichzelf respecterende journalist zou dit de kus des doods zijn geweest. Het enige compliment dat een politicus of een regeringsambtenaar een journalist kan geven is dat deze zijn werk eerlijk en objectief doet. Maar zoals iedere eerstejaars student journalistiek kan vertellen, is Limburg net zo veel journalist als ik een kernfysicus ben.

Ik ben het zonder meer eens met het compliment. Limburg heeft zich de afgelopen periode uitzonderlijk goed van zijn taak gekweten. Dagelijks kon men Limburg via BTO het NDP-evangelie vol vuur en enthousiasme horen verkondigen. De NDP-propaganda werd met bakken vol over de luisteraars uitgebraakt, Venetiaan en het Front werden door hem belachelijk gemaakt en gedemoniseerd, tussendoor werd het volk nog een paar keer opgeroepen tot burgerlijke ongehoorzaamheid en konden NDP-toppers de BTO-zendtijd naar eigen believen invullen. Onder het mom van onderzoeksjournalistiek werden schandaaltjes aan het licht gebracht, gaten in wegen en lekkende schooldaken besproken en werd eenieder die het maar wenste in de gelegenheid gesteld zijn ongenoegen op hysterische en dramatische wijze door de ether te krijsen. Natuurlijk alles gericht tegen de altijd racistische, onrechtvaardige en corrupte Front ministers en ambtenaren welke de “Redder des Volks” Bouterse onheus bejegenden en tegenwerkten.

Ik feliciteer Limburg met zijn nieuwe functie. Hij heeft het verdiend. Schrijvend over Limburg, moest ik denken aan een uitspraak van een andere demagoog genaamd Joseph Goebbels: objectiviteit is zwakte. Mooi en waar, maar het moet afmattend zijn om jarenlang twee gezichten te hebben en objectiviteit te veinzen. Een door je baas toegeworpen bot in de vorm van het woordvoerderschap is dan een welkome afwisseling. Ik vrees alleen voor Limburg dat hij aan de ketting zal worden gelegd en zal worden gemuilkorfd. Hij was nodig om onder het volk op populistische wijze stemvee bijeen te harken. Nu die stemmen binnen zijn heeft Bouterse het midden en hoger kader nodig en het bedrijfsleven. Deze voelen zich niet verbonden met de altijd verongelijkte, ogenrollende en schuimbekkende doorsnee BTO -luisteraar. Deze groep kan je niet voor je winnen met gebakken lucht en gespierde monologen vanuit OCER. Voor deze groep geldt maar één ding: daden en geen woorden.

Limburg en zijn schaapjes verafschuwen de “achteruitkijkspiegel” en bestrijden met een sektarisch fanatisme eenieder die het over de vroegere daden van Bouterse wil hebben. Helaas voor hen kijken investeerders en ondernemers in de grotemensenwereld naar de trackrecord van iemand die zaken met ze wil doen. En om het eufemistisch uit te drukken: rond de vroegere daden van Bouterse hangt een penetrante lijklucht vermengt met de geur van geestverruimende middelen en galmt de holle klank van een lege staatskas menig ondernemer nog na in het oor. Niet bepaald een verleden waar bonafide bedrijven en investeerders om staan te springen om mee in zee te gaan. Echter op een wijze die menig student staatsrecht nog jarenlang zal bezighouden zijn we geconfronteerd met Bouterse als president en zullen we hem moeten gaan beoordelen op zijn toekomstige daden. Zijn keuze van Ameerali als vice-president en Boedhoe als minister van Financiën is meesterlijk. Zijn keuze voor Hoefdraad als governor van de Centrale Bank van Suriname, hoopgevend. Maar of Bouterse daadwerkelijk lering heeft getrokken uit de afgelopen decennia zal moeten blijken in de aankomende maanden.

In elk geval zal menigeen Bouterse dankbaar zijn dat hij Limburg heeft aangesteld als woordvoerder en hem van de radio heeft weggeplukt. De verdere verloedering van ons volk is daarmee voorlopig weer een halt toegeroepen en echte journalisten kunnen weer vol trots voor hun professie uitkomen zonder te worden vereenzelvigd met een parvenu als Limburg. En daarmee heeft Bouterse bewezen tegen de publieke opinie in toch goede keuzes te kunnen maken en heeft hij bij mij zijn eerste punten gescoord. Hopelijk nog vele na deze.

De waarheid zal u vrijmaken

Een foto zegt soms meer dan duizend woorden. Ik keek naar de foto van het historisch moment waarop Desi Bouterse en president Venetiaan elkaar de hand schudden. Dankzij de moderne technologie is het een koud kunstje om een foto uit te vergroten zodat je beter naar de emoties van mensen kan kijken. Ik had een euforische overwinningsgrijns verwacht op het gezicht van Bouterse, maar ik zag tot mijn aangename verrassing een welhaast emotionele, bijna verlegen glans over zijn gelaat. In hoeverre dit soort getoonde emoties bij Bouterse oprecht zijn is altijd maar de vraag, maar ik geef hem het voordeel van de twijfel. Zoals hij tijdens zijn overwinningstoespraak aanhaalde, heeft hij het van eenvoudig volksjongetje geschopt tot het hoogste ambt in het land. Een bijzondere prestatie. Petje af.

De foto had voor mij ook een grote symbolische waarde. De volksjongen die erkenning afdwingt van de oude elite van het land. Het is de klassieke klassenstrijd. Het proletariaat versus de bourgeoisie. In 1980 hebben Bouterse en zijn kameraden de intelligentsia en de elite weggeschoten en de macht in het land overgenomen. Een enorme schok voor de toenmalige elite die gewend was als een incestueus groepje elkaar leuke projecten toe te spelen, beurzen voor buitenlandse studies voor elkaars kinderen te regelen en vanuit sociëteit het Park onderling te bepalen wat goed was voor het volk. De plebs hadden het gewaagd zich te keren tegen hun meesters. Daar zou het niet bij blijven. In 1982 schoten deze zelfde plebs 15 mensen dood. Niet zomaar mensen, maar journalisten, advocaten, ondernemers, universitair docenten, kortom: de intelligentsia, mensen afkomstig uit de elite.

Onder het toenmalige bewind van Bouterse hebben een heleboel mensen de dood gevonden. Klaarblijkelijk scheen de zon die dagen feller in Suriname aangezien er een heleboel mensen op onverklaarbare wijze overleden aan de gevolgen van een zonnesteek. Anderen werden eenvoudig doodgeslagen, sommigen werden doodgeschoten en weer anderen verdwenen spoorloos. De namen van de meeste slachtoffers zijn vrijwel onbekend, maar iedere MULO student kan de namen van de 15 slachtoffers opdreunen van de decembermoorden. Waarom? De elite zal nooit de volksjongen Bouterse vergeven die het heeft gewaagd zijn hand uit te steken naar hen en die zelfs naar hun mening het lef heeft gehad enkele van hen te vermoorden. Zij zullen alles op alles zetten om gerechtigheid te krijgen en de namen van de 15 slachtoffers in het nationaal geheugen te griffen, maar belangrijker nog om de rekening met Bouterse te vereffenen en hem op zijn plaats te zetten.

Voor mij maakt het niet uit of je een zwerver vermoordt of een professor. Moord is moord en het recht moet zijn beloop hebben. Echter verkeren we momenteel in een heel merkwaardige situatie. Vanwege blunders van voormalige regeringen is Bouterse op democratische wijze verkozen tot president van Suriname. Daar kan niemand zowel nationaal of internationaal nog iets aan veranderen. Over enkele weken is het Zijne Excellentie Désiré Delano Bouterse. Ik kan mij echter niet terugvinden in de opmerkingen van tegenstanders om hem op elke mogelijke manier te dwarsbomen. Ik ben politiek neutraal en ben zoals een zeer gewaardeerde journalist het noemde grijs van kleur. Het interesseert me niet of de president van het land groen, paars, oranje of roze met rode stipjes is, zolang hij zijn werk maar goed doet en vooruitgang brengt in het land. Net als de meeste andere mensen werk ik hard om een bestaan in Suriname op te bouwen waar mijn dochter gelukkig en in vrijheid kan opgroeien, goed onderwijs kan volgen, ik mijn god op een manier kan aanbidden zoals ik verkies en ik met vrienden afkomstig uit verschillende etniciteiten gezellig een borrel kan drinken en in alle vrijheid kan praten over elk onderwerp die wij verkiezen. Bouterse zit nu aan het stuur van het land en het is niet wenselijk dat hij door mensen die koste wat het kost nu gerechtigheid eisen tot in het absurde wordt tegengewerkt met het gevolg dat het land de afgrond in raast. Ik hoop dat hij het goed doet, ook al is hij een beladen figuur.

Mijn gevoel zegt me dat Bouterse de geschiedenis in wil gaan als de redder van het land. Dat hij heeft geleerd van zijn fouten en alles op alles wil zetten om het land op de rails te krijgen naar een betere toekomst. De benoemingen van Robert Ameerali als vice-president en naar alle waarschijnlijkheid Wonnie Boedhoe als minister van Financiën en Gilmore Hoefdraad als governor van de Centrale Bank van Suriname getuigen van een serieuze, boven de politiek verheven nationale aanpak. Bravo! Wellicht verwacht hij dat wanneer het land goed op koers is het volk hem de moorden en de wantoestanden van de jaren ’80 zal vergeven. Maar zo makkelijk zal dat niet gaan. In plaats van naar zijn geestelijke souteneur Steve Meye te luisteren en zichzelf belachelijk te maken door een zogenaamd publiekelijk mea culpa uit te spreken voor zijn aanhang op het Onafhankelijkheidsplein, zal Bouterse er goed aan doen echt te kijken hoe hij op een bevredigende wijze gehoor kan geven aan de schreeuw om gerechtigheid.

Een eventuele veroordeling door de rechters van het 8 december strafproces biedt niet veel soelaas. Nog voordat de inkt van de beschikking droog is, heeft Bouterse er al een gratie regeling tegenover gesteld. Zoals de zaken er nu voor liggen is het beste wat Bouterse de nabestaanden en de natie kan bieden, de waarheid. Als Bouterse echt als een groot man de geschiedenis in wil gaan, dient hij het hoe en het liefst ook het waarom te vertellen over die donkere dagen. Indien hij dat niet doet kan hij bouwen wat hij wil, maar het geschreeuw van de slachtoffers zal het lawaai van de bouwputten overstemmen. Hij kan planten wat hij wil, maar het bloed van de slachtoffers zal om gerechtigheid gillen. Hij kan successen boeken, maar de schandvlek van het verleden zal hem altijd aankleven en zijn schittering doen verbleken. In plaats van al die flauwekul te verkondigen moet Steve Meye Bouterse één les leren en wel: de waarheid zal u vrijmaken. En in het verlengde daarvan niet alleen Bouterse, maar de gehele natie.

De tirade van Limbo

Als oud radio-omroeper is radio nog steeds mijn grote liefde. Helaas zijn er weinig radio-omroepers die het vak goed verstaan en die een goede uitzending in elkaar kunnen draaien. Ik luister regelmatig naar BTO met Cliff “Limbo” Limburg op Sky radio. Soms met plezier, vaker met ergernis. Limburg is goedgebekt, voelt zijn luisteraars feilloos aan en weet ze op een meesterlijke wijze te bespelen. Bellers in zijn programma die op hysterische wijze hun ongenoegen en onvrede uitbraken en struikelend over hun woorden verwensingen slingeren naar alle niet paars gekleurde politici. Kostelijk. BTO is het rioolputje van onze samenleving. Stoom afblazen en je gal spuien op de radio werkt therapeutisch en het geeft inzage in de gevoelens en belevingswereld van degene die onder aan de maatschappelijke ladder bungelen. Dat Limburg paars gekleurd is en bij Bouterse in bed ligt is een gegeven. In tegenstelling tot andere mediawerkers komt Limburg er tenminste vrij eerlijk voor uit.

Gisteren heb ik mij zeer geërgerd over de tirade die hij afstak richting president Venetiaan. Ik heb geen moeite met satire of spot, maar ik heb er wel moeite mee als het recht van vrije meningsuiting wordt misbruikt om de president op een zeer lage wijze te beledigen en te schofferen. Nee president Venetiaan is geen man van het volk zoals Bouterse en nee president Venetiaan is wellicht niet zo gevat of welbespraakt als Limburg, maar ik stel voor dat zowel Bouterse als Limburg hun curriculum vitae naast die van Venetiaan leggen en zich dan wat bescheidener opstellen. Je hoeft niet van zijn stijl te houden en je mag kritiek hebben op zijn beleid, maar Venetiaan heeft zich decennialang ingezet voor de Surinaamse natie.

De afgelopen periode is er ondanks een wereldwijde economische crisis onder zijn regering economische groei geweest en is de koers tot voor kort stabiel gebleven. De afgelopen regeerperiode heeft hij meerdere malen in een spagaat verkeerd om de boel niet te laten escaleren. Niet omdat hij een machtswellusteling is die coûte que coûte aan de macht wil blijven om zichzelf te verrijken, maar omdat hij de gevolgen heeft gezien wat er gebeurt als populisten aan de macht komen die wel uit zijn op persoonlijk gewin. Ere wie ere toekomt en stop met het gejeremieer dat hij Bouterse om principiële redenen niet persoonlijk wil feliciteren. Dat is zijn goed recht en daarmee klaar. Overigens mogen Limburg en zijn luisteraars blij zijn dat Venetiaan steken heeft laten vallen. Als hij echt alles goed had gedaan was het voor Bouterse wettelijk onmogelijk geweest zich kandidaat te stellen voor het presidentschap, sterker nog dan zat hij nu net als alle andere moordverdachten in een gevangeniscel zijn proces af te wachten.

Tijdens de presidentsverkiezingen besloot ik niet in de DNA te gaan zitten, maar me tussen het NDP- publiek buiten op het plein te mengen met mijn camera. In eerste instantie werd ik door de van nature wantrouwige NDP- menigte met argwaan bekeken en werd ik met de blik van hongerige Rottweilers die naar een konijntje kijken aangestaard door de NDP- security guards. Echter werd ik al snel door de meeste mensen hartelijk bejegend, poseerden mensen voor mijn camera en werd ik na de uitslag van de verkiezingen omhelsd en mocht ik deelgenoot zijn van de vreugde, het feestgewoel en de saamhorigheid van de aanwezigen. Er bekroop mij even een gevoel van empathie voor deze mensen.

Dit gevoel verdween echter als sneeuw voor de zon toen president Venetiaan uit de DNA kwam. En masse joelden en jouwden het publiek hem uit en slingerden hem allerlei verwensingen en beledigingen naar zijn hoofd. Ik stond een paar stappen van hem af en zag hem op waardige wijze in zijn auto stappen, maar zag de pijn op zijn gezicht toen de wagen optrok. Ik geneerde me voor dit gepeupel en werd er gelijk weer aan herinnerd waarom ik mensenmassa’s verafschuw. Ik wil geen advocaat van de duivel spelen, maar wie zijn deze mensen en wie is Cliff Limburg dat zij menen de President van Suriname, want dat is hij nog steeds, zo te kunnen bejegenen? Zelfs de persoon Venetiaan verdient gelet op zijn verdiensten en jarenlange inzet respect en waardigheid.

Ik bespeur de laatste dagen een enorme polarisatie in de gemeenschap. Je bent of voor Bouterse, of tegen Bouterse. Met een ongekende felheid en verbetenheid worden meningen aangevallen. Mijn mede redactieleden en ik krijgen mailtjes van Bouterse aanhangers met verkapte dreigementen omdat wij zaken hebben geschreven die hen niet zint. Collega-journalisten worden in jaren tachtig stijl het ziekenhuis in getrapt. Ach ja. Alles voor de waarheid. En als wij ons werk niet doen, gaat alles zeker naar de verdoemenis. En je moet uiteindelijk ergens aan dood gaan. Liever voor een goede zaak dan aan een lullige ziekte. Als deze trend zich voortzet zijn er geen winnaars, maar heeft het Surinaamse volk in zijn geheel verloren.

http://www.starnieuws.com/index.php/welcome/index/nieuwsitem/2046

Time will tell

“Bouterse president? Nou dat wordt dan 5 jaar lang coke snuiven en bananen eten voor je!”
Deze opmerking van een Nederlandse relatie was voor mij de druppel. Vanaf het moment dat het duidelijk werd dat Bouterse het presidentschap kon claimen, werd ik bedolven onder soortgelijke reacties van mensen uit Nederland. Verschillende Nederlandse politici, de media en Jan met de pet hadden hun mond vol over die “domme Surinamers” die op Bouterse hadden gestemd. Het begon me te irriteren. Zwaar te irriteren.

Nederland, het land wiens roemrijke “Gouden Eeuw” voornamelijk werd mogelijk gemaakt door piraterij, plundering en bloedige onderdrukking en uitbuiting van andere volken. Een land dat vol staat met standbeelden en straatnamen van zogenaamde militaire helden die zich in Indonesië schuldig hebben gemaakt aan genocide, misdaden tegen de menselijkheid en andere zaken welke de wreedheden van de Nazi’s bijna doen verbleken.

Een land dat onder de VN-vlag de taak had om de bevolking in Srebrenica te beschermen tegen Servische troepen en wiens heldhaftige militairen zich, zonder ook maar een schot te hebben gelost, voor het oog van de wereld lieten vernederen en als klap op de vuurpijl faciliterend optraden zodat 8.000 moslimmannen en –jongens konden worden afgeslacht. Overigens niet verbazingwekkend voor een land waar gedurende de Tweede Wereldoorlog verhoudingsgewijs de meeste Joden zijn verraden en afgevoerd naar de concentratiekampen.

Een land waar tot voor kort xtc exportproduct nummer 1 was, je bijna op iedere hoek een coffeeshop kan vinden waar je iedere vorm van weed en hash legaal kunt aanschaffen en waar de staat jaren geleden onder het mom van politiewerk tonnen aan drugs het land liet binnensmokkelen en op straat liet komen. Dit land waagt het nu op een moraliserend en paternalistisch toontje het Surinaamse volk toe te spreken omtrent de keuze van hun nieuwe regering.

Bouterse een schurk, een van moord verdachte, een voormalige couppleger, een veroordeelde drugshandelaar? Wellicht, maar hij is ONZE schurk, van moord verdachte, voormalige couppleger en veroordeelde drugshandelaar. Daarnaast begint meer en meer de duistere rol aan het licht te komen die Nederland heeft gespeeld bij de opkomst van Bouterse en wie weet wat voor andere dubieuze zaken ooit nog naar boven zullen komen. Dus Nederland, zoals wij het in Suriname zeggen: geef ons een grote brik en bemoei je met je eigen zaken.

Dit gezegd hebbende kijk ik nog steeds met een gevoel van onbehagen naar de foto waarop Bouterse en Brunswijk elkaar innig omhelzen. Wat zijn Bouterse zijn beweegredenen om (weer) in het machtscentrum te willen komen? Is het zoals sommige beweren enkel en alleen om onder een eventuele veroordeling van het 8 decemberproces uit te komen? Ik weet het niet. Wellicht wil Bouterse in de herfst van zijn leven zaken rechtzetten en wil hij de geschiedenis ingaan als de sterke man die Suriname naar grote hoogte heeft gebracht.

Het volk heeft gekozen en bepaalt dat hij aan het stuur van het land mag zitten. Is het in dit stadium wenselijk hem op alle mogelijke manieren tegen te werken en dwars te zitten en zodoende het land te frustreren? Stel Bouterse in de gelegenheid om te proberen al zijn grote woorden en beloften waar te maken. Aan ons als media de taak hem kritisch maar fair te volgen en aan het volk de taak hem over 5 jaar te beoordelen. Een mens mag dromen. Wie weet is Suriname over 5 jaar inderdaad het Singapore van Zuid-Amerika. Time will tell. Terwijl ik dit type hoor ik het zuchten van de vele jonge soldaten die gedurende de binnenlandse oorlog hun leven hebben verloren. Ik kijk weer naar de foto. Het onbehaaglijke gevoel is er nog steeds. Time will tell.

Fascinatie voor Het kwaad

Als kind was ik al gefascineerd door het kwaad. Doornroosje kon me gestolen worden, ik vond de heks niet alleen veel aantrekkelijker ook veel interessanter. Bedoelde ze het niet goed en werd ze niet gewoon verkeerd begrepen? Ik geloof dat de meeste mensen van nature niet deugen, maar ik geloof ook dat in de slechtste mens ergens diep verscholen iets goeds zit. Ik kan minutenlang gebiologeerd kijken naar foto’s van Hitler waarop hij vertederend een kind knuffelt, of waarop hij liefdevol zijn herdershond aait. Of foto’s van Augusto Pinochet die omringd door zijn lachende en liefhebbende kleinkinderen glunderend van geluk in de lens kijkt.

Datzelfde overkwam me onlangs ook op een foto die ik tegenkwam op het sociaalnetwerk Facebook. Een jonge dame hevig verstrengeld in een omarming met niemand minder dan Desi Bouterse. Hij zag eruit als de lieve oom, of uitgaande van de inmiddels talrijke grijze haren, de lieve grootvader. Een brede lach en zijn hoofd rustend op die van de jonge dame die hij stevig in zijn armen hield. Helaas is het met het historisch besef van de Surinaamse jeugd droevig gesteld. Maar iedereen die toch enigszins de actualiteiten volgt, moet zich bewust zijn van het feit dat Bouterse betrokken is geweest bij moorden of daar op zijn minst, zoals hij dat zelf bij herhaling heeft gezegd, verantwoordelijk voor is geweest. Ik zou me toch twee keer bedenken alvorens een dergelijk persoon lieflijk tegen mijn boezem te drukken.

Het “zij-of-wij” argument dat de NDP aanhang wordt ingestampt houdt in elk geval met betrekking tot mijn oom Bram Behr geen stand. Het enige wapen dat Bram bediende was zijn pen. Een druggerelateerde moord door militairen op Uitkijk heeft hij uitvoerig in een traktaat beschreven, gevolgd door andere door het toenmalige militaire bewind gepleegde misdaden. Dat heeft hem zijn leven gekost. Het was moord. Duidelijk en simpel.

Ik koester geen wrok tegen Bouterse of veroordeel hem niet. Wie ben ik? Ik probeer ook bij hem naar dat goede te zoeken. Wat gaat er door hem heen wanneer hij zijn hoofd op het kussen naast mevrouw Bouterse legt? Waar denkt hij aan als hij door het bos loopt omringd door schaduwen en geluiden? Dissociatie is een verdedigingsmechanisme van de menselijke geest om zich te beschermen tegen traumatische ervaringen. Heeft Bouterse de moorden totaal uitgeschakeld in zijn geest en is hij nu de lieve en grappige oom die het beste met land en volk voor heeft?

Ik hou net als Bouterse van schaken en strategie. Ik durf er een heleboel onder te verwedden dat in de bibliotheek van huize Bouterse boeken zijn te vinden van Sun Tzu, Machiavelli, Von Clausewitz en andere strategen, krijgsheren en staatsgeleerden. Ik heb bewondering hoe hij zijn lijnen uitstippelt en zijn partij en kader strak in het gareel houdt. De NDP is de grootste en meest multi-etnische partij van Suriname. De NDP-jeugd is het beste georganiseerd van alle politieke jeugdgroeperingen en het fanatisme waarmee zij Bouterse verdedigen is weliswaar vaak naïef, maar ook ontroerend.

Als ik naar de analyses van Robert Ameerali luister, kom ik tot de conclusie dat de Mega-Combinatie als winnaar uit de bus komt en regeringsmacht verwerft. Wanneer de rechters van het 8 decemberproces een veroordeling uitspreken over Bouterse, zal er dan vanuit de regering, waar Bouterse dan op wat voor manier dan ook deel van uitmaakt of invloed op uitoefent, amnestie worden afgeroepen? Meesterlijke zet. Schaakmat?

Ik kijk nog eens naar de foto van de jonge dame met Bouterse en lees de berichten van andere NDP-jongeren die idolaat en vol bewondering zijn van hun leider en tegenspraak en kritiek met ongekende felheid bestrijden. Ik denk aan de paarse vlaggenzee en de adorerende blik in de ogen van deze jongeren. Wie de jeugd heeft, heeft de toekomst! Bouterse kent de geschiedenis.