Een microfoon of een draaiende camera kan soms tot wonderbaarlijke situaties leiden. Ik heb situaties gehad waarbij ik mensen interviewde die tijdens het voorgesprek zeer rap van tong waren, maar toen ze een microfoon onder de neus geschoven kregen compleet dichtsloegen. Stille momenten doen het niet zo goed op de televisie of de radio, dus als journalist moet je op zo een moment alle registers opentrekken om toch iets zinnigs uit de persoon te krijgen. Je probeert te prikkelen en door een combinatie van open en gesloten vragen het gesprek naar het gewenste onderwerp of uitspraak te masseren. Een flinke dosis subtiliteit is hierbij vereist aangezien je niet de indruk wilt wekken dat jij als journalist het gesprek leidt of woorden in de mond van de geïnterviewde legt.
Dan heb je een andere situatie. Je hebt een voorgesprek met iemand waarbij je de woorden uit de mond moet trekken maar wanneer de microfoon tevoorschijn komt er een verbale waterval losbarst. Dit kan handig zijn en na het nodige knipwerk bij de montage kan er een prima verhaal uit voortkomen. Voor een echte journalist is het verkrijgen van een goede primeur aangenamer dan seks. Maar net als met seks is er sprake van een relatie en een vertrouwensband met degene die je interviewt. In sommige gevallen vertelt de persoon meer dan dat hij eigenlijk zou willen. Wat te doen? Het materiaal toch gebruiken en de persoon in verlegenheid brengen en daarmee het in jouw gestelde vertrouwen beschadigen? De afweging wat te publiceren en wat niet is een enorme verantwoordelijkheid en één van de moeilijkste beslissingen voor een journalist.
De afgelopen dagen zijn er op Starnieuws interviews gepubliceerd met de weduwe van het heerschap dat zichzelf met zijn drie kleine kinderen de dood in heeft gejaagd door de Saramaccarivier in te rijden. Na het gebeuren deden de meest fantastische en afschuwelijke verhalen over de vrouw de ronde, dus ik kan me voorstellen dat zij van de gelegenheid gebruik wilde maken om haar kant van het verhaal te vertellen. Maar ik heb mijn bedenkingen of zij echt blij moet zijn met het beeld dat van haar in de artikelen is geschetst. Ik vat het even kort samen. Het is het beeld van een eenvoudige, laaggeschoolde vrouw, die op veel te jonge leeftijd in het huwelijk is getreden en ondanks mishandeling en vernedering bij haar alcoholist van een man is gebleven in de naïeve veronderstelling dat er sprake was van ware liefde. Ik kan diverse van haar citaten aanhalen, maar ik krijg er een zeer onbehagelijk gevoel bij.
Ik besprak de interviews met een Hindoestaanse vriendin.
“Binnen de Hindoestaanse cultuur is het heel belangrijk wat mensen van je denken. Niet in termen van dom of slim, maar meer als in goed of slecht. Op boiti stikt het van dit soort gevallen. Jonge Hindoestaanse meisjes, waar de ouders meer waarde hechten aan snel trouwen en kinderen krijgen dan aan een goede opleiding of persoonlijke ontwikkeling van hun dochter. Deze weduwe heeft nu tenminste een stem gekregen en ik begrijp wel dat ze die kans aangrijpt om haar naam te zuiveren. Het is goed dat het naar buiten komt en dat mensen dit zien.”
Zo zie je maar. Ik geloof dat je mensen soms tegen zichzelf in bescherming moet nemen. Met dat in gedachte weet ik niet of ik als journalist haar verhaal op deze wijze naar buiten zou hebben gebracht. Starnieuws heeft daar wel voor gekozen. Wie weet dat haar verhaal anderen zal helpen. Wan ogri e tyar wan bun.