De eeuwige slaaf

De met Nederlands belastinggeld over gesubsidieerde beroepsklager Sandew Hira en de strijdlustige Barryl Biekman, voorzitter van het Nederlandse Landelijk Platform Slavernijverleden, hebben samen met de Nederlandse Tweede Kamerleden Harry van Bommel en Mariko Peters hun zinnen gezet op de Gouden Koets waarin koningin Beatrix traditiegetrouw op Prinsjesdag door Den Haag rijdt. Op de zijpanelen van de uit 1898 daterende koets, staan afbeeldingen van halfnaakte zwarte en gekleurde mensen die goederen afdragen aan witte mensen. Een herinnering aan een koloniaal verleden waar we met de bril van vandaag met recht bedenkelijk en met gemengde gevoelens op terug kunnen kijken. Helaas doen veel van de mensen die zich opwerpen als voorvechters van de ‘zwarte zaak’ deze zaak meer kwaad dan goed.

Wat moet je met een groep mensen die boeken verbranden vanwege de titel ‘Negerboek? Of een proceszaak aanspannen tegen een gerenommeerd woordenboek om het woord neger te schrappen? Die de fabrikant van de heerlijke Negerzoen dwingen deze eeuwenoude naam te veranderen en terloops ook nog eens een rekening indienen van 50 miljard euro vanwege de slechte behandeling die onze voorouders ruim 300 jaar geleden hebben ondergaan? Hira noemt Van Bommel een voorbeeldig lichtpunt van de Nederlandse beschaving. Ik heb flink gelachen. Dezelfde Van Bommel die tijdens een anti-Israël-demonstratie broederlijk naast de antisemiet Gretta Duisenberg liep en vrolijk opriep tot een intifada tegen Israël terwijl zijn mededemonstranten enthousiast ‘Hamas, Hamas alle Joden aan het gas’ zongen. Het leverde hem een proces op waarbij de zaak pas werd geseponeerd toen hij aangaf een geweldloze(!) intifada te bedoelen. Dan Peters. Zij is momenteel verwikkeld in een corruptieschandaal waarbij zij ervan wordt verdacht haar minnaar op onrechtmatige wijze grote sommen subsidie te hebben toebedeeld. In haar politieke doodstrijd heeft ze waarschijnlijk nog even gemeend goodwill te kunnen kweken bij de negertjes en de rest van haar sandalen dragende achterban. Een fraai gezelschap heeft men uitgekozen als medestrijders voor de ‘zwarte zaak’. Show me who your friends are, and I’ll tell you who you are.

Het is irriterend als mensen een claim leggen op het monopolie van het zwart zijn en op de strijd voor de ‘zwarte zaak’. Wanneer anderen een afwijkende mening hebben of kritiek hebben op de manier hoe zaken worden gebracht of aangepakt, worden ze uitgemaakt voor Uncle Tom- negers of worden ze beticht van koloniaal denken en het willen pleasen van hun oude meesters. Te zot voor woorden. Veel van mijn generatiegenoten hebben zich verdiept in het verleden en hebben respect voor de strijd die vele voorvechters hebben gevoerd zodat wij nu in een positie verkeren om alles te kunnen bereiken waar onze voorouders slechts van konden dromen. Velen van ons zijn sterke mannen en vrouwen in de maatschappij die niet gebukt gaan onder de mentale ketenen die Hira en de zijnen ons willen aanpraten. Bij deze dan ook aan hen het verzoek om niet meer namens de ‘zwarte gemeenschap’ te spreken maar slechts à titre personnel. Hira en zijn collega’s zijn relikwieën uit de jaren 60 die nog steeds een strijd voeren tegen de slechte en onderdrukkende ‘witte man’ en het liefst elk gebouw, kunstwerk of herinnering uit het slavernijverleden willen uitwissen of demoniseren. Het voorstel is gedaan om de zijpanelen te verwijderen en op te slaan in het Rijksmuseum. Goed plan. Wellicht kan er ook plaats worden vrijgemaakt voor enkele andere oude relikwieën.

Antwoord aan Sandew Hira II

Mijn waarde Sandew, je vindt de speld in de hooiberg niet door de hooiberg groter te maken. Het aanleveren van nog meer cijfermateriaal over de verschrikkingen van de slavernij verschaft nog steeds geen antwoord op het punt waar onze discussie om draait: hebben de nazaten van de slaven ruim 200 jaar na dato recht op herstelbetalingen? Mijn bezwaren in mijn vorig schrijven waren duidelijk en uitgaande van de vele berichten die ik heb mogen ontvangen hebben vele lezers die begrepen. Je vraagt om feiten? Goed, laat me beginnen met een feit.

De Universiteit van Amsterdam is tot de conclusie gekomen dat het onderzoek en feitenmateriaal van Zunder niet voldoet aan wetenschappelijke eisen. Er waren ernstige bezwaren tegen zijn rekenmethoden en gebrekkig bronnenonderzoek. Het cijfermateriaal waar jij zo kwistig mee rondstrooit staat dus om het zeer eufemistisch uit te drukken ter discussie. Maar ongetwijfeld zullen jullie de schuld daarvan leggen bij het neokoloniaal of racistisch denken van de Nederlandse academische wereld.

In mijn laatste antwoord heb ik de herstelbetalingen van de Joden aangehaald. Inderdaad Sandew, het gelijktrekken van de herstelbetalingen van de slavernij met die van de Joden is één van de vele bezwaren die ik had na het lezen van het boek van Randall Robinson. Ik heb niet de gewoonte te citeren uit boeken die zich niet in mijn collectie bevinden of die ik niet op zijn minst heb gelezen. En het gaat er niet om dat de periode van de slavernij vele malen langer heeft geduurd dan de Holocaust, het gaat erom dat mensen die de verschrikkingen en gruwelijkheden van de Holocaust aan den lijve hebben ondervonden en na de oorlog nog in leven zijn of waren en als zodanig persoonlijk aanspraak konden maken op herstelbetalingen.

Sandew, ik kan jou in direct contact brengen met honderden, ja duizenden mensen die de getatoeëerde nummers van de concentratiekampen nog in hun arm hebben. Ik kan je in direct contact brengen met mensen die je tot in details kunnen vertellen hoe hun geliefden zijn afgevoerd, vernederd en vermoord. Alleen deze mensen konden een beroep doen op herstelbetalingen. Wederom een feit, beste Sandew of noem je deze getuigen ook verzinsels? Hoeveel mensen kan jij aandragen die direct te lijden hebben gehad als gevolg van de slavernij? De kinderen van de slachtoffers van de Holocaust, die het lijden van hun ouders met eigen ogen konden aanschouwen en boven wiens jeugd altijd de duistere wolken van hun ouders verleden hingen, konden nergens aanspraak op maken. Maar de nazaten van de slaven willen nu geld ontvangen voor gebeurtenissen die zich meer dan 200 jaar geleden hebben afgespeeld. Dus nee, de herstelbetalingen aan de Joden vormt geen argument om hetzelfde te doen voor de nazaten van de slaven.

In 1783 heeft een voormalige slavin na ruim dertig jaar voor haar meester te hebben gezwoegd, een petitie ingediend in de staat Massachusetts met de eis dat zij in aanmerking zou komen voor een vaste vergoeding voor haar gedwongen arbeid. En ze werd in het gelijk gesteld. Ze kreeg een jaarlijks pensioen toegekend voor haar arbeid. Weliswaar kruimels voor jarenlang gedwongen arbeid, maar een enorme morele overwinning welke ik toejuich. Iemand die de slavernij aan den lijve heeft ondervonden en die daar een vorm van herstelbetaling voor kreeg. Niet een nazaat die 200 jaar later het lijden van deze slaaf wil verzilveren.

En Sandew, ik heb de herstelbetalingen nooit in verband gebracht met jongeren met vlechtjes, tatoeages en piercings. Mijn argument is dat onze jongeren door deze levenswijze zichzelf diskwalificeren in de maatschappij en hun eigen ruiten ingooien. Jouw vergelijking met je overgewicht is onzinnig. Jouw overgewicht vormt geen belemmering als je ooit eens een serieuze baan in het bedrijfsleven ambieert of als je bij een ambtenaar je zoveelste subsidieaanvraag indient om je te kunnen laven aan de financiële vleespotten van het land dat jij klaarblijkelijk zo detesteert.

Onze jongeren met vlechtjes, tatoeages en piercings, kunnen mits ze aan het clichébeeld voldoen van succesvolle zwarte rapper of basketballer, een serieuze carrière vergeten en daarmee de hoop op een goede toekomst. Wij moeten elkaar in de ogen kijken en eerlijk zeggen waar het op staat. Ik adviseer jou en onze lezers de beroemde toespraak van Bill Cosby eens te lezen http://www.blackpast.org/?q=2004-bill-cosby-pound-cake-speech. Stop blaming the white man en leer verantwoordelijkheid te nemen voor je eigen leven en daden.

Ja Sandew, ik heb morele en principiële bezwaren tegen herstelbetalingen. Net zoals het een absurde gedachte is om geld te vragen voor leed dat onze voorouders eeuwen geleden hebben geleden, is het absurd herstelbetalingen te vragen van nakomelingen van degene die 200 jaar geleden wellicht hebben geprofiteerd van de slavenhandel. Ik geloof niet in boetedoening voor de zonden van voorvaderen. En ja, Sandew, wat te doen met onze Afrikaanse broeders die een significante rol hebben gehad in de slavernij?

http://www.nytimes.com/2010/04/23/opinion/23gates.html?_r=2&pagewanted=1&ref=opinion

Een rol die jij marginaliseert vanwege je tunnelvisie omtrent de 30 zilverstukken die jij en Zunder aan Nederland vragen om hun geweten af te kunnen kopen. Een belediging aan het adres van onze voorouders.

Sta me toe te citeren uit een bericht van een lezer:

Beste heer Carbiere,
Als jonge zwarte vrouw van 30 jaar met mijn eigen huis en eigen vervoer, een redelijke baan en een hoopvolle toekomst, ben ik ontzettend trots op u, om de wijze waarop u heeft gereageerd op het commentaar van dhr Sandew Hira. Ik ben het volstrekt niet ermee eens dat wij (Afro-Surinamers) recht hebben op een herstelbetaling! Wij leven in de 21ste eeuw, hebben mogelijkheden die we kunnen benutten om wereld een betere plaats te maken voor ons en ons nageslacht. Er zijn nog te veel jongeren die geen beeld en visie hebben over hun toekomst. Ik vind ook dat wij voor wat betreft onze eigen ontwikkeling behoorlijk tekort chieten in de kennis van wat voor rol van betekenis de zwarten hebben gehad in de wereld. Ik voel mij in ieder geval niet zielig, en ik wil dan ook geen koperen cent herstelbetaling. Mijn advies aan iedere rechtgeaarde zwarte jongere, weet wie je bent, en weet waar je naar toe wil gaan. Ontwikkel een visie, en stop te kijken naar wat je niet kan en wat je niet hebt, maar kijk naar wat je wel kan, en wat je wel hebt, daar kan je mee vooruit komen!!!
Groet
NW

Dit, mijn waarde Sandew, is onze werkelijke schat. Sterke jonge mensen die met historisch besef de toekomst met rechte rug en het hoofd omhoog tegemoet treden. Het heeft ons generaties gekost om ons geestelijk te bevrijden uit het slavernijverleden en te belanden op het punt waar we nu zijn. Jullie koehandel met de herstelbetalingen bezie ik maar als de laatste stuiptrekkingen van een oude generatie die moeite heeft met de zeitgeist en zich niet heeft kunnen ontdoen van de mentale slavenbanden.

En hiermee, beste Sandew, beëindig ik onze discussie. Ik dank je voor de geboden gelegenheid. IJzer, wordt door ijzer gescherpt. Wij staan recht tegenover elkaar met ons standpunt ten aanzien van de herstelbetalingen, maar ik ga ervanuit dat wij ons beiden naar eer en geweten inzetten voor onze zaak.

Tan bun.

Antwoord aan Sandew Hira

Met genoegen heb ik de reactie van collega Sandew Hira gelezen op mijn vorige column. Ik heb in mijn column mijn in Amerika opgedane ervaringen en mijn gedachten over de herstelbetalingen van de slavernij beschreven. Geen verzinsels, maar waarnemingen van succesvolle zwarten in Atlanta die zich niet in een slachtofferrol laten duwen. Ik heb een column geschreven en geen wetenschappelijk betoog of recensie van het werk van Armand Zunder, welke ik inderdaad nog niet heb gelezen. Ik heb echter wel het werk gelezen van Randall Robinson: The Debt: What America owes to the black. De discussie die Armand Zunder en Hira Sandew doen opflikkeren is niets nieuws en is al jaren geleden uitgekauwd in Amerika. Dus ja, ik heb ruim de gelegenheid gehad om een mening te vormen over dit onderwerp.

Voorstanders van herstelbetalingen van de slavernij verwijzen altijd naar de herstelbetalingen aan de Joden na WOII. Deze vergelijking klopt niet. Ten eerste was de Holocaust gericht op de stelselmatige vernietiging van het Joodse ras. Dit was nooit het geval bij de slaven. Deze waren ten slotte bezit en als zodanig moest de investering terug worden verdiend. De slaven moesten worden uitgebuit, niet uitgeroeid. Weliswaar lag het één, zoals de geschiedenis ons laat zien, vaak in het verlengde van de ander. Ten tweede speelde de Holocaust zich af binnen een tijdsbestek van enkele jaren. Dat wil zeggen dat een Jood al zijn bezittingen kwijtraakte, vervolgens met zijn familie naar een concentratiekamp werd afgevoerd, zijn hele familie voor zijn ogen werd uitgemoord en als hij het ‘geluk’ had dit alles te overleven, dan stond hij volledig berooid op straat. Voor onder andere dit soort situaties werd de regeling getroffen voor herstelbetalingen, welke overigens om principiële redenen door menig overlevende van de Holocaust resoluut werd geweigerd. Beweren Sandew en Zunder dat wij als nazaten van de slaven een vergelijkbaar lijden ondergaan vanwege het aangedane leed van onze voorouders meer dan 200 jaar geleden? In zijn betoog haalt Sandew aan dat een slachtoffer gecompenseerd moet worden voor leed en schade van een misdrijf. Volledig mee eens. Maar wie kan heden ten dage claimen direct schade te hebben geleden of een slachtoffer te zijn van de slavernij?

Als de academicus die hij is, stort Sandew een stortvloed aan cijfermateriaal over ons heen’ afkomstig uit het werk van Zunder om aan te tonen dat Nederland heeft geprofiteerd van de slavernij. Het uiteindelijke bedrag waar Zunder op uitkomt is 50 miljard euro. Een claim die Zunder overigens enkele jaren geleden nog had gesteld op 379 miljard euro. Sandew werpt mij voor de voeten dat ik geen feiten heb aangedragen in mijn column. Mijn waarde collega Sandew, mijn column en de discussie gaan ook niet over de rijkdommen die Nederland en diverse Nederlandse bedrijven over de ruggen van onze voorouders hebben vergaard. Dat zal niemand die zich ook maar enigszins in de Surinaamse en Nederlandse geschiedenis heeft verdiept, betwisten. De discussie is of wij als de nazaten aanspraak moeten, willen of kunnen maken op herstelbetalingen vanwege leed dat ruim 200 jaar geleden onze voorouders is aangedaan. En die discussie is niet louter gestoeld op feitenmateriaal maar op waarden en principes. Sandew en Zunder gaan ervan uit dat op grond van het materiaal dat zij aandragen, herstelbetalingen een automatisch gevolg daarvan zijn.
Neen is en blijft mijn mening. Omdat wij als nakomelingen geen recht hebben om geld te claimen voor iets dat zich honderden jaren geleden heeft afgespeeld en om principiële redenen, want zoals Shelby Steel een zwarte Amerikaanse onderzoeker en schrijver het zegt: when you trade on the past victimisation of your own people, you trade honour for dollars.

Daarnaast claimt Sandew dat ik iemands intellectuele vermogen koppel aan zijn levensstijl of verschijning. Ik moest mijn column even opnieuw lezen, maar ik begrijp nog steeds niet hoe hij tot die conclusie is gekomen. Mijn argument is dat deze jongeren de kansen die zij hebben verkwanselen door hun gedrag en handelingen. Wellicht in het over gesubsidieerde academisch wereldje waarin Sandew leeft, kan je als hoogleraar of wetenschapper als een geniale, excentrieke curiositeit overkomen met vlechtjes en een neusring. Maar ik nodig Sandew uit eens uit zijn academische ivoren torentje af te dalen en de dagelijkse werkelijkheid tot hem te laten doordringen. Een jongeman met tatoeages tot in zijn nek, vlechtjes en piercings komt niet eens in aanmerking om rekken te vullen in een supermarkt, laat staan dat hij een serieus bestaan kan opbouwen met een goede baan. Je kan dan een betoog houden over cultuur en vrije expressie of zelfs een bul overhandigen, maar je komt niet aan de bak. Onrechtvaardig? Zeker. Maar de bittere werkelijkheid.

Gedurende de slavernij heeft men geprobeerd de geest en het zelfstandig denken van onze voorouders te breken. Het heeft ons lange tijd gekost om dit te herstellen en te komen waar we nu zijn. Mensen die hun denken en doen in eigen hand hebben. Over hun eigen lot kunnen beschikken. Moeten wij nu weer in een knechtpositie terecht komen door om geld te vragen omdat wij als ras zogenaamd zielig zijn en in een achtergestelde positie verkeren?

In de kern zijn Sandew Hira, Armand Zunder en ik het met elkaar eens. De slavernij periode was een ongekende misdaad tegen de menselijkheid. Net zoals het bagatelliseren, vergoelijken of het niet of niet op de juiste wijze doorgeven van al datgene wat zich gedurende die periode heeft afgespeeld. Echter door de harde eis van herstelbetalingen op tafel te leggen, wordt de aandacht volledig afgeleid van de boodschap en wordt deze volledig ontkracht. Er wordt weer gekscherend gesproken over ‘die negers’ die op een makkelijke manier geld willen hebben voor iets dat zich honderden jaren geleden heeft afgespeeld.

“It is time for blacks to begin the shift from a wartime to a peacetime identity, from fighting for opportunity to the seizing of it.” Wederom woorden van Shelby Steel. De meeste van ons hebben genoeg gelegenheden die we kunnen benutten en aangrijpen om succesvol te zijn. Het verhaal van de herstelbetalingen kan bij onze jongeren weer de geest oproepen van de witte man die ons onderdrukt en waardoor wij in een vermeend benadeelde en slechte positie verkeren. En dat is verkeerd. Het slaat hen weer in de mentale ketenen waar we jaren geleden juist van zijn bevrijd.

De gedachte van mijn vorige column is dat wij als zwarte gemeenschap in de positie zijn om alles te doen en te bereiken wat in ons vermogen ligt. Dat is de boodschap die wij aan onze jongeren moeten overdragen. Grijp de mogelijkheden aan om te studeren en je te ontwikkelen. Probeer je op te trekken aan mensen die het beste in je naar boven halen en die je inspireren. Leer uit het verleden, maar laat het je niet beteugelen. Onze voorouders zijn niet gezweept, vernederd, over boord geworpen, zodat een paar honderd jaar later hun kinderen een cheque konden ontvangen. Groei op tot trotse en sterke mensen waar zij trots op zouden zijn geweest. Dat is hun werkelijke beloning en hun nalatenschap. De enige schuld die ingelost moet worden, is de schuld die wij hebben bij de oudere generaties om de verworvenheden waar zij voor hebben gevochten ten volle te benutten.